Wist je dat je als Nederlandse tuinliefhebber een cruciale rol kunt spelen bij het helpen van bijen om de winter door te komen? Om deze belangrijke bestuivers te ondersteunen, kun je verschillende eenvoudige maar effectieve maatregelen nemen in jouw tuin of op jouw balkon. Zorg bijvoorbeeld voor voldoende bloeiende planten, struiken en bomen die voedsel bieden in de late herfst en wintermaanden. Denk aan planten zoals klimop, winterheide, mahonia en winterakoniet. Door het creëren van een divers en langbloeiend plantenassortiment, geef je bijen de kans om voldoende voedsel te vinden gedurende de koudere maanden. Daarnaast is het belangrijk om nestelplekken te creëren, bijvoorbeeld door het laten staan van dode plantenstengels of het plaatsen van bijenhotels. Op deze manier geef je bijen een warm welkom tijdens de winter en help je mee aan het behoud van deze waardevolle insecten.
1. Kies de juiste plek voor de bijenkast
Zorg ervoor dat je de bijenkast op een beschutte plek neerzet, uit de wind en met voldoende ochtendzon. Een plek met een natuurlijke omheining zoals struiken of bomen is ideaal. Dit helpt de bijen om de koude wintermaanden beter door te komen.
2. Isolatiematerialen gebruiken
Overweeg om isolatiematerialen zoals bijvoorbeeld piepschuim of wol rondom de bijenkast aan te brengen. Dit helpt de bijen om de temperatuur in de kast stabiel te houden, wat essentieel is voor hun overleving tijdens de winter.
3. Tochtvrije behuizing realiseren
Zorg ervoor dat de bijenkast tochtvrij is. Controleer op kieren of gaten waar lucht doorheen kan komen en dicht deze indien nodig. Bijen kunnen niet goed tegen tocht, dus een tochtvrije behuizing is cruciaal voor hun welzijn in de winter.
4. Op peil houden van de voedselvoorraad
Zorg ervoor dat de bijen voldoende voedsel hebben om de winter door te komen. Controleer de honingvoorraden regelmatig en voer bij indien nodig. Een goede voedselvoorraad is essentieel voor de winteroverleving van de bijen.
5. Waterbronnen in de buurt waarborgen
Zorg ervoor dat er ook tijdens de wintermaanden toegang is tot water voor de bijen. Plaats waterbakken in de buurt van de bijenkast, bij voorkeur met drijvende stukjes hout of steentjes waar de bijen op kunnen landen om te drinken zonder te verdrinken.
6. Controle van de bijengezondheid voor de winter
Zorg ervoor dat je de gezondheid van je bijen controleert voordat de winter begint. Dit omvat het controleren op ziekten, parasieten en algemene conditie van de bijen.
7. Timing van laatste inspectie
Plan je laatste inspectie zorgvuldig voordat de koude wintermaanden aanbreken. Zorg ervoor dat de bijenpopulatie gezond is en voldoende voedselvoorraad heeft om de winter door te komen.
8. Verkleinen van de vliegopening
- Verklein de vliegopening van de bijenkast om te voorkomen dat koude lucht en roofdieren binnendringen. Dit helpt de bijen om de temperatuur in de kast te reguleren.
- Een kleinere opening zorgt er ook voor dat de bijen zich beter kunnen verdedigen tegen indringers tijdens de wintermaanden.
9. Mijtenbestrijding in de herfst
Bestrijd mijten in de herfst om de bijenpopulatie gezond te houden tijdens de winter. Mijten kunnen de bijen verzwakken, vooral wanneer de temperaturen dalen en de bijen minder actief zijn.
10. Bescherming tegen roofdieren en ongedierte
- Zorg voor voldoende bescherming tegen roofdieren en ongedierte die op zoek zijn naar een gemakkelijke prooi in de koudere maanden.
- Denk aan het plaatsen van gaas of andere beschermende materialen rondom de bijenkast om invasies te voorkomen.
11. Bijen voeren in de winter
Zorg ervoor dat je bijen voldoende voedsel hebben om de winter door te komen. Dit kan bijvoorbeeld door het plaatsen van suikerwater of fondant in de bijenkast. Zo hebben de bijen genoeg energie om de koude maanden te overleven.
12. Sneeuwvrij houden van de omgeving
Houd de omgeving van de bijenkast vrij van sneeuw om te voorkomen dat de vliegopening wordt geblokkeerd. Dit zorgt ervoor dat de bijen makkelijk in en uit kunnen vliegen, zelfs tijdens de winter.
13. Monitoring tijdens de wintermaanden
Het is belangrijk om de bijen regelmatig te controleren tijdens de winter. Let op de voedselvoorraad, de gezondheid van de bijen en eventuele tekenen van ziekten. Zo kun je op tijd ingrijpen als dat nodig is.
14. Zorg voor voldoende ventilatie
Zorg ervoor dat er voldoende ventilatie is in de bijenkast, ook tijdens de winter. Dit voorkomt condensvorming en schimmelgroei, en zorgt voor een gezonde leefomgeving voor de bijen.
15. Zonnige standplaats kiezen
Kies een zonnige standplaats voor de bijenkast. Zo profiteren de bijen van de warmte van de zon, zelfs in de winter. Een zonnige plek kan helpen om de temperatuur in de kast op peil te houden en de bijen actiever te houden.
16. Gebruik van zonneschermen of windschermen
Om je bijen te helpen de winter door te komen, kan het gebruik van zonneschermen of windschermen bij de bijenkast gunstig zijn. Zonneschermen kunnen helpen om de kast te beschermen tegen te felle zon en oververhitting, terwijl windschermen de bijen kunnen beschermen tegen koude windvlagen die de temperatuur in de kast kunnen verlagen.
17. Voorjaarsinspectie plannen
Het is verstandig om alvast een voorjaarsinspectie te plannen voor je bijenkasten. Tijdens deze inspectie kun je controleren hoe de bijen de winter zijn doorgekomen en of er eventuele reparaties of aanpassingen nodig zijn om de bijen gezond en comfortabel te houden.
18. Bijenkast reparaties voor de winter
Voor de winter is het belangrijk om eventuele reparaties aan de bijenkasten uit te voeren. Zorg ervoor dat de kasten goed geïsoleerd zijn en dat er geen tocht kan binnendringen. Controleer ook de staat van het houtwerk en repareer eventuele beschadigingen om de bijen een veilige overwinteringsplek te bieden.
19. Informatie over winterharde bijenrassen
Als imker is het handig om meer te weten over winterharde bijenrassen die goed bestand zijn tegen koude temperaturen. Door te kiezen voor bijenrassen die beter tegen de winterse omstandigheden kunnen, vergroot je de overlevingskansen van je bijenvolken tijdens de koude maanden.
20. Adviezen van lokale imkers
Verder is het altijd waardevol om advies in te winnen bij lokale imkers die ervaring hebben met het overwinteren van bijen in jouw specifieke regio. Zij kunnen je tips geven die van toepassing zijn op de lokale omstandigheden en je helpen om de juiste strategieën toe te passen om je bijenpopulatie succesvol de winter door te loodsen.
